अर्थात् समुदय धर्मको अनुपश्यना अथवा संवेदनाहरू उत्पत्ति भएको बोध हुनु ।
विपश्यना साधनाको यस चरणको अनुभूति हो संवेदनाहरूको समुदयको अनुभूति । जब तपाईँ विपश्यना साधनामा प्रवेश गर्नुहुन्छ तब साधनाको प्रारम्भिक चरणमा तपाईँ स्थूल संवेदनाहरू उदय भएको स्पष्ट अनुभव गर्नुहुन्छ ।
साधनाको यस प्रारम्भिक स्थितिमा तपाईँ यी स्थूल संवेदनाका उदय अनि व्यय प्रक्रिया स्पष्टरूपमा पृथकपृथक भएको अनुभूति गर्नुहुन्छ तर जब तपाईँ यी स्थूल संवेदनालाई साक्षीभावले अवलोकन गर्न प्रारम्भ गर्नुहुन्छ तब शनैःशनैः यी स्थूल संवेदना पनि टुक्रिँदै गएर सूक्ष्म संवेदनामा परिणत हुँदै जान्छन् र यस्तो स्थितिमा तपाईँका संवेदना सतत उत्पत्ति (समुदय) भइरहेको बोध गर्नुहुन्छ ।
यस क्षणमा तपाईँ कायका संवेदनाहरूप्रति समुदय धर्मानुपश्यी भएर विहार गर्नुहुन्छ । अथवा तपार्इँ उदय भइरहेको संवेदनाका गुण, धर्म र स्वभावलाई साक्षीभावले अवलोकन गर्नुहुन्छ ।